Kto by nie chciał mieć wysokiego poczucia własnej wartości - chyba nie ma takiej osoby. Czujemy ile to może zrobić dobrego w naszym życiu.

Dziś wiemy, że to, co nam pomaga dobrze żyć, cieszyć się swoimi „zwycięstwami”, ale też rozumieć, że będą porażki, trudności - to adekwatne poczucie własnej wartości.

Dlaczego adekwatne a nie wysokie? Bo Inaczej czuje się ktoś, kto zaczyna staż i stawia pierwsze kroki w firmie, a inaczej tzw. senior albo ktoś, kto już pracuje kilka lat. I adekwatne dla obu osób będzie inne poczucie wartości w obszarze kompetencji, ale już może być jednakowe w obszarze po prostu wartości ludzkiej. Nie wysokie, nie niskie - po prostu dobre.

Sami czasem zauważamy, że z biegiem doświadczenia czujemy się w czymś pewniejsi, mamy poczucie, że się na czymś znamy. Już wiemy co jest ważne a co nie i potrafimy wiele odpuścić.

Dobre, adekwatne, stabilne poczucie własnej wartości jest spokojne, nie potrzebuje fleszy, confetti a już na pewno nie potrzebuje mikrofonu - może to lubić, ale nie jest to coś, czym żyje.

Poczucie własnej wartości umożliwia nam docenianie siebie. Wiedza kim jestem i jakie mam wartości daje wewnętrzny spokój. A kiedy my jesteśmy spokojni to i świat jest spokojniejszy.

Wyobraźcie sobie kogoś, kto zaciekle uczestniczy w dyskusji, właściwie wiedzie prym, musi postawić na swoim. Zawsze się wypowie, niezależnie od tematu, zawsze wie, co ma powiedzieć, ma swoje zdanie. Wygląda na kogoś pewnego siebie.

To często są tylko pozory. Osoba pewna siebie, znająca swoją wartość, nie musi udowadniać, przekrzykiwać, stawiać kropki na końcu zdania. Ona wewnętrznie jest stabilna, wie, zna swoje zdanie. Czasami go nie wygłasza, nie odzywa się, bo widzi, że nie ma na to przestrzeni. Nie potrzebuje dominować, sztucznie pompować swojej wartości, bo jej wewnętrzny świat jest ugruntowany i spokojny. Trudno jest nim zachwiać - np. przerzucić winę, zastraszyć, zaniepokoić.

To nie znaczy oczywiście, że osoby ciche lub głośne, aktywne społecznie albo bardziej wycofane mają lub nie mają dobrego poczucia własnej wartości. To znaczy tylko tyle, że to, co widzimy na zewnątrz nie zawsze pokrywa się z tym, co ktoś ma w środku.

Co więc nam daje poczucie własnej wartości?

Zastanów się najpierw sama - co chciałabym robić, kim być, co mieć, jak się czuć - gdybym za dotknięciem magicznej różdżki była pewna siebie i miała dobre poczucie własnej wartości.

Wiem, że jest pokusa od razu czytać dalej, ale warto się tutaj zatrzymać. Zadaj sobie pytanie: jak to u mnie jest? Przecież to o Ciebie tutaj chodzi.

Co więc dobre poczucie własnej wartości daje ludziom?

Po pierwsze - coś, co wymieniają wszystkie osoby, które pracowały ze mną nad poczuciem własnej wartości - poczucie spokoju. Nie ma już tylu sztormów, nie poruszają nas tak bardzo różne niefajne sytuacje albo umiemy sobie szybciej radzić z emocjami. Krytyczna uwaga już tak nie zwala z nóg. Owszem, jest niekomfortowa, ale jesteśmy w stanie ją przyjąć i chociaż chwilę się nad nią zastanowić.

Nie budzimy się z niepokojem o różne sprawy, które na nas czekają. Wstajemy w miarę wyspani, albo i nie, ale wiemy, że to jest kolejny dzień, w którym są obowiązki i będą też miłe rzeczy. Wiemy, że czekają nas różne sprawy do załatwienia, potrafimy się czymś ucieszyć. Na przykład tym, gdzie jestem w swoim życiu. Umiemy spoglądać na te sprawy, które dobrze nam idą i śmiało możemy się za nie docenić, ba - nawet pochwalić.

Poczucie własnej wartości to świadomość, że są ludzie dookoła nas, którzy nas lubią, szanują, kochają. Wiemy, że zasługujemy na dobrych ludzi i na nasze bliskie relacje. Czujemy, że zarówno oni jak i my wnosimy wartość we wzajemne życia. Czujemy szacunek do siebie i do innych.

Poczucie własnej wartości, to pewien stan w naszej głowie, można powiedzieć odwaga, aby próbować robić nowe lub kolejne rzeczy, bez obaw. Bezwstydnie sięgamy po to, co uważamy za dobre dla nas i naszych bliskich, bo po prostu wiemy, że możemy, że mamy takie samo prawo do tego jak ktoś na Instagramie czy w grupie Facebookowej.

Poczucie własnej wartości to stan, w którym wiem kim jestem, umiem się dobrze ocenić, umiem sobie pokazać w czym czasami przeginam, ale to mnie nie rani. Może jestem ciut za bardzo lękowa, może potrzebuję większej analizy i kontroli sytuacji, może nie jestem zbyt spontaniczna. To są pewne moje cechy, które mam i będę decydować czy chcę je zmienić czy nie. To jest wyrozumiałość wobec siebie, łagodność. To traktowanie siebie dobrze.

Mogę wysłuchać krytyki przyjaciół i nawet jak będzie mi trochę przykro, to się zastanowię czy nie mają racji. Po prostu, bo wiem, że nie mówią tego, żeby mnie zranić, więc ja teraz nie muszę być poraniona. Mogę mieć refleksję nad sobą.

Mamy wtedy zdecydowanie mniej takiego ogólnego przeżywania. Jeśli się zdarza, to rzadziej i krócej niż u osób z niskim/uszkodzonym poczuciem własnej wartości.

Jeśli chcemy coś przeżyć, to mamy na to zgodę i po prostu sobie to pomielimy w głowie, popłaczemy, przegadamy z kimś i tyle. Minie.

Poczucie własnej wartości daje świadomość radzenia sobie w różnych sytuacjach. Nie jesteśmy już jak małe bezbronne dziewczynki, na które ktoś nakrzyczał. Potrafimy po dorosłemu się temu przeciwstawić.

Idziemy po swoje - to też daje nam poczucie własnej wartości. Dostałam dużo wiadomości, które mówiły, że gdybym była pewna siebie i czuła się wystarczająco wartościowa, to sięgałabym po swoje marzenia. I to jest prawda. Osoby z dobrym poczuciem własnej wartości mogą - jeśli chcą, realizować swoje marzenia. A przynajmniej pozwolą sobie na próbę ich spełniania.

Czy adekwatne poczucie własnej wartości to Święty Graal? Na szczęście nie, ale niestety bardzo często jesteśmy w tej kwestii mocno zranione i uszkodzone. I dlatego tak wiele w naszym życiu jest trudności. Często ten nasz fundament wymaga najpierw wzmocnienia, żeby czuć się dobrze na co dzień.

Objawy zdrowego i zaburzonego poczucia własnej wartości

Poniższa tabela zawiera listę objawów, które charakteryzują poczucie własnej wartości. Pamiętaj, że zmienia się ono w sposób ciągły. To nie jest czarne ani białe. Możesz utożsamiać się z niektórymi, ale nie wszystkimi.

Zdrowe poczucie własnej wartości	Uszkodzone poczucie własnej wartości
Wiem, że jestem ok	Czuję się ciągle niewystarczająca, ciągle muszę się ulepszać
Wiem, że mam wartość i coś znaczę	Brak mi poczucia ważności, czuję się niewarta
Czuje się kompetentna i pewna	Wątpię w siebie, czuję się niekompetentna i obawiam się ryzyka
Lubię siebie	Krytykuję, oceniam i nie lubię siebie
Okazuję uczciwość i rzetelność	Zgadzam się z innymi, unikam konfliktów
Ufam sobie, w swoich wyborach, przekonaniach	Mam problem z decyzyjnością, pytam ciągle innych o opinię
Przyjmuję pochwałę, dobrą ocenę	Odrzucam pochwały albo im nie ufam
Akceptuję, przyjmuje uwagę innych na mnie	Unikam, nie lubię uwagi na sobie
Czuję swoją odpowiedzialność	Nie liczę się ze swoimi uczuciami czy potrzebami
Mam wewnętrzne umiejscowienie kontroli	Potrzebuję ciągłego upewniania się u innych czy dobrze robię
Mam poczucie własnej skuteczności w dążeniu do celu	Boję się robić rzeczy, które są dla mnie nowe
Szanuję siebie	Pozwalam na przemoc, przedkładam potrzeby innych ponad swoje
Mam do siebie samowspółczucie	Krytykuję się za wszystkie błędy
Cieszę się, gdy innym się powodzi	Zazdroszczę innym, porównuję się ciągle do innych myśląc, że jestem gorsza
Akceptuję innych	Oceniam, krytykuję innych
Mam satysfakcję w relacjach	Nie jestem szczęśliwa w swoich relacjach
Jestem asertywna	Ulegam innym, nie wyrażam swojego zdania wprost
Jestem optymistyczna	Często czuję lęk, jestem pesymistką
Wysłuchuję chętnie feedbacku	Kiedy wyczuwam krytykę, jestem defensywna, nie chce tego słuchać

Ta tabela może posłużyć Ci do pewnej formy samopoznania. To też pierwszy krok w budowaniu zdrowego poczucia własnej wartości. Wiedza, co już mam a czego jeszcze chcę się nauczyć, jest bardzo ważna, ponieważ pozwala nam wyznaczać sobie drogi którymi chcemy podążać i cele, które znajdziemy na ich końcach.