Poczucie własnej wartości leży u podstawy tego jak się czujemy codziennie. Można powiedzieć, że jest jednym z naszych fundamentów. Przeczuwamy, że szłoby nam lepiej w wielu aspektach życia, gdybyśmy tylko mieli większe poczucie własnej wartości.

Po czym możemy poznać, że nasze poczucie wartości, pewność siebie jest niska, uszkodzona?

Poniżej postaram się pokazać kilka kluczowych sposobów myślenia i zachowania, które są charakterystyczne dla osób z małą pewnością siebie.

Unikanie, Rezygnacja - z siebie, swoich potrzeb, marzeń, z nowych możliwości

„Nie sięgam po to, co naprawdę chcę robić w życiu, boję się, że to będzie porażka. Boję się, że jeśli spróbuję i mi nie wyjdzie, to poczuję się z tym fatalnie. To tylko pokaże mi jaka jestem beznadziejna, gorsza, mniej wykształcona, niewystarczająco mądra.”

“Przepuszczam wiele okazji w życiu, bo boję się spróbować. Nie prezentuję swojej wizji klientowi, bo sądzę, że inni mają lepsze pomysły. Nie proponuję zwiedzenia tej części miasta, bo obawiam się, że to może być słaby pomysł dla innych - nudny, nieciekawy”.

Podporządkowanie - „to, co Ty sądzisz jest lepsze”

Kiedy nie czujemy się wystarczająco pewni siebie, często podporządkowujemy się innym, np. zgadzając się na to, co oni chcą robić, na pomysły, które wcale nam nie pasują. Rezygnujemy ze swoich potrzeb tylko dlatego, że potrzeby tej drugiej osoby wydają się być ważniejsze.

„Nie żyję swoim życiem, tylko takim, które jest bezpieczne. Zastanawiam się, co innym może się podobać, nie myśląc czy mi to w ogóle pasuje. Zgadzam się na kolejny obowiązek, bo sądzę, że nie powinnam się wychylać i protestować. Przecież wszyscy są zapracowani”.

Zazdrość, zawiść i wstyd

Spoglądamy na innych z zazdrością, że ten inny człowiek, obserwowany w mediach społecznościowych jest albo lepszy, ma większą wiedzę, umiejętności. Na pewno ma tą pewność siebie, to poczucie własnej wartości, które pozwala mu robić te fajne rzeczy. Można zacząć krytykować, doszukiwać się czegoś, co umniejszy sukces tej osoby, jakoś ja zdewaluuje.

„Ona ma bogatych rodziców, jemu wszystko przychodzi łatwo, taka to nic nie musi robić.”

Negatywne porównania a zaraz za tym poczucie niemocy

Porównujemy się do innych, ale głównie do tych, którzy odnoszą sukcesy.

“Patrzę na ludzi, widzę, że im wychodzi, a mi znowu nie, mi idzie to jak krew z nosa i czuje się z tym fatalnie.”

Wielokrotnie oglądamy czyjeś portfolio, patrzymy na to jakie ma kursy, co już udało jej się zrobić, a myśląc o sobie widzimy to, co nam się nie udało, jak długo nad czymś pracujemy. Właściwie skupiamy się głównie na tym, czego nie mamy - „ja ciągle w tym samym miejscu, nieudacznik”.

Po chwili jesteśmy tak sobą zwiedzione, że właściwie nie chce nam się już nic robić. Czujemy, że to nas przytłacza.

Niewystarczająco dobra - bezlitosne standardy i ciągła krytyka siebie

Myśli o byciu niewystarczającą często są opisem wielu obszarów. Niewystarczająco dobra w pracy, niewystarczająco ładna, elokwentna, niewystarczająco kreatywna. Niewystarczająca, żeby to ktoś chciał się przyjaźnić, żeby ktoś docenił to, co robię, zaakceptował, polubił. Czasem bycie niewystarczająco dobrą oznacza dla kogoś niemożliwą do zaakceptowania, nieudolną, nie wartą pokochania. Każde niedociągnięcie, każdy błąd to pożywka dla krytyki i wyzywania siebie od słabych, nieogarniętych. A to zmusza do ciągłej pracy, starania się, pracowania ponad siły i ponad miarę. Nietrudno się domyślić, że to droga do kryzysu, załamania czy depresji.

Strach przed oceną

Kiedy nie czujemy się pewni siebie, a wręcz czujemy, że coś z nami jest nie tak, nie jesteśmy wystarczająco ogarnięte, mądre, kompetentne - to feedback zaczyna być czymś, czego obawiamy się najbardziej. Czujemy, że cudza opinia o nas może tylko potwierdzić to, co gdzieś tam w głębi czujemy. A to wywołuje lęk, taki, który trzyma za gardło, ale też wstyd. Takie poczucie, że zawiodłam siebie i innych.

Nie można mi nic powiedzieć - buntownik

Czasami niskie poczucie własnej wartości przykrywamy pozorną pewnością siebie. Zawsze w centrum, zawsze zadowolona, przymus bycia zawsze na 100%, bycia gwiazdą. „Ja wszystko ogarniam, nie, mnie nie dotykają Twoje słowa, mam to w d***”. To pozornie przy ludziach może wyglądać imponująco, ale… ważne co się dzieje w środku. A tam może czaić się sporo lęku o to jak wypadnę, jak ocenią mnie inni.

To tylko kilka przykładów na to jak niskie - albo czasami będę używać słowa uszkodzone - poczucie własnej wartości wpływa na nasze myślenie, samopoczucie i zachowanie.